Wet Franchise
De Franchisewet (Wet Franchise) is ingevoerd op 1 januari 2021.
De wet is in het leven geroepen om de positie van de franchisenemers ten opzichte van de franchisegever te versterken. De gedachte daarachter is dat een franchisegever een zeker overwicht heeft ten opzichte van zijn franchisenemers, waardoor er onredelijke situaties voor franchisenemers kunnen ontstaan.
De Wet Franchise gaat uit van het principe dat de samenwerkingspartners zich hebben te gedragen als ‘goed franchisegever’ en ‘goed franchisenemer’. Daarbij dient niet alleen het eigen belang en het belang van de ander, maar ook het collectieve belang van de keten in acht te worden genomen. Als er toch een belangenconflict ontstaat, dan moeten partijen de redelijkheid en billijkheid in acht nemen en in goed overleg tot een oplossing proberen te komen.
Medemenselijk handelen is wat er wordt gevraagd.
Een klein stukje geschiedenis
Na een lange periode van overleg, politieke discussie en een poging tot zelfregulering vanuit de markt door middel van het introduceren van een gedragscode is de Wet franchise vanaf 1 januari 2021 geldend recht.
Voor die tijd was de franchiseovereenkomst een onbenoemde overeenkomst. Dat wil zeggen dat het algemene deel van de bepalingen van het verbintenissenrecht van toepassing was, maar dat er geen specifieke wettelijke (afwijkende of aanvullende) spelregels golden, zoals dit bijvoorbeeld wel het geval is bij huurovereenkomsten of arbeidscontracten.
De samenwerkingsvorm franchise kwam wel steeds vaker in het nieuws en vaak niet positief. De oorzaak daarvan was niet alleen hoogoplopende discussies tussen franchisegevers en franchisenemer over de wederzijdse rechten en plichten, maar ook het adagium: onbekend maakt onbemind. Vaak was de werkelijkheid achter dit soort nieuwsberichten vele malen genuanceerder dan uit de berichten zelf bleek. En speelden emoties zoals bij alle rechtszaken een grote rol. Toch heeft de toenemende aandacht in de pers wel de discussie op gang gebracht in politiek Nederland.
Minister Kamp van Economische Zaken was in 2016 van plan de Nederlandse Franchise Code wettelijk te verankeren. Die gedragscode was in overleg tussen groepen franchisenemers en franchisegevers tot stand gekomen, maar had geen officiële of wettelijke status. Er was dus geen verplichting om aan die gedragscode te voldoen. In 2017 is onder leiding van Staatssecretaris Keijzer besloten tot wetgeving over te gaan.
Op 1 januari 2021 is de Wet franchise in werking getreden. Voor een aantal verplichtingen geldt een overgangstermijn tot aan 1 januari 2023. Vanaf laatstgenoemde datum is de wet in volle omvang van toepassing.
De Wet Franchise
Met de inwerkingtreding van de Wet Franchise is de franchiseovereenkomst een benoemde overeenkomst geworden. Welke extra verplichtingen brengt dat met zich?
Verstrekken (financiële) gegevens
De beoogd franchisenemer is verplicht aan de franchisegever informatie te verschaffen over zijn financiële positie, voor zover deze redelijkerwijs van belang is voor het sluiten van de franchiseovereenkomst.
De franchisegever is op zijn beurt verplicht aan de beoogde franchisenemer tijdig, dat wil zeggen vier weken voor de ondertekening van de overeenkomst, informatie over zijn financiële positie én financiële gegevens met betrekking tot de beoogde locatie van de franchise-onderneming te verschaffen. Denk daarbij ook aan historische resultaten en/of benchmarks. De franchisegever is niet verplicht om prognoses te (laten) maken, maar als hij die al op de plank heeft liggen dan moet hij deze wel verstrekken.
Daarnaast dient ook de (concept)franchiseovereenkomst en alle overige informatie die redelijkerwijs relevant kan zijn voor de beoogde franchisenemer vier weken voorafgaand aan ondertekening te worden toegezonden.
In de tussenliggende periode mag de overeenkomst niet ten nadele van de franchisenemer worden aangepast. Gebeurt dat toch, dan gaat er opnieuw een termijn van vier weken lopen. Verder mogen in die periode geen betalingen of investeringen door de franchisenemer worden gedaan. De termijn van 4 weken wordt ook wel de standstill-periode genoemd.
Wij adviseren franchisegevers om deze verplichtingen nauwgezet te volgen. De consequenties van het niet naleven zijn groot.
Inhoud franchiseovereenkomst
De franchiseovereenkomst kent verder ook inhoudelijk een aantal spelregels en criteria. Denk aan de goodwillbepaling, het non-concurrentiebeding en drempelbedragen voor een eenzijdig wijzigingsbeding.
Goodwill
Volgens de Wet franchise bepaalt de franchiseovereenkomst in ieder geval of er goodwill aanwezig is in de onderneming van de franchisenemer en, zo ja, welke omvang de goodwill heeft en in welke mate deze aan de franchisegever is toe te rekenen.
Er dient te worden opgenomen in het franchisecontract of de goodwill die aan de franchisenemer is toe te rekenen, wordt vergoed als de onderneming na afloop van de overeenkomst wordt voortgezet door een derde of door de franchisegever.
Hierbij wordt wel gezegd dat een franchisenemer die instapt bij een zeer succesvolle, bekende franchiseformule, zelf mogelijk niet veel goodwill toevoegt. Dit is anders bij een nieuwe, onbekende franchiseformule waar een franchisenemer bijdraagt aan het vergroten van de naamsbekendheid van de formule.
Non-concurrentiebeding
De Wet franchise stelt eisen aan de non-concurrentiebepaling die doorgaans in de franchiseovereenkomst is opgenomen. Zo’n non-concurrentiebeding moet schriftelijk zijn overeengekomen, mag uitsluitend betrekking hebben op op concurrerende activiteiten, moet noodzakelijk zijn om de knowhow van de franchiseformule te beschermen, mag maximaal één jaar geldig zijn na afloop van de overeenkomst en heeft alleen betrekking op het geografisch gebied waarin de franchisenemer actief was.
Drempelbedragen
Nieuw is dat de franchisegever, ook als hij zichzelf de bevoegdheid heeft voorbehouden om wijzigingen door te voeren door middel van een eenzijdig wijzigingsbeding, de instemming nodig heeft van de franchisenemers. Dit geldt met name als de wijzigingen vragen om investeringen of kosten aan de kant van de franchisenemers of als er financiële gevolgen te voorzien zijn.
Het is toegestaan om drempelbedragen in het contract op te nemen. Op die manier hoeft er geen instemming gevraagd te worden voor kleine investeringen. Als er géén concreet bedrag is vastgelegd in de franchiseovereenkomst, dan geldt dat alle wijzigingen in de franchiseformule met financiële gevolgen voor franchisenemers instemming van eenieder of de meerderheid vereist is.
Wij adviseren franchisegevers dan ook om een duidelijk drempelbedrag op te nemen in de franchiseovereenkomst.
Conclusie
De Wet franchise vraagt om extra aandacht van franchisegevers bij het opstellen van franchiseovereenkomsten en het aangaan daarvan. De positie van franchisenemers is namelijk behoorlijk versterkt.
Wij ondersteunen franchisegevers hierbij. Ook (potentiële) franchisenemers die zich afvragen of de aan hun aangeboden franchiseovereenkomst voldoet aan de Wet franchise kunnen met ons contact opnemen.
DOEN Legal Blog
Franchiseovereenkomst of dealerovereenkomst?
3 minOp 24 mei 2023 sprak de Rechtbank Amsterdam een belangrijk vonnis uit in een zaak tussen een autofabrikant en diens verenigde importeurs. De vraag die voorlag was of de distributieafspraken tussen hen, anders dan de benaming, kwalificeert als franchiseovereenkomst.
Maaltijdbezorgers Deliveroo, werknemer of zzp'er?
6 minOp 24 maart 2023 heeft de Hoge Raad in Nederland besloten dat de maaltijdkoeriers van Deliveroo geen zzp'ers zijn, maar werknemers met een arbeidsovereenkomst. Ondanks dat ze werkten op basis van een opdracht en ingeschreven stonden bij de KvK, hebben ze recht op bescherming volgens het arbeidsrecht, zoals ontslagbescherming en recht op loondoorbetaling bij ziekte en vakantie. Dit is relevant voor veel zzp'ers in Nederland die misschien meer werknemer zijn dan zelfstandige, en voor opdrachtgevers die het risico lopen geconfronteerd te worden met werkgeversverplichtingen.
Code voor Duurzaamheidsreclame in werking getreden
2 minVandaag is de Code voor Duurzaamheidsreclame in werking getreden. Deze code is een verbetering van de "oude" Milieu Reclame Code en is breder en duidelijker dan zijn voorganger.
Ieder franchisecontract voldoet aan de Wet Franchise!
3 minPer 1 januari 2023 moeten alle franchisecontracten voldoen aan de Wet Franchise. Niet alleen nieuw gesloten contracten. maar ook alle al langer lopende franchisecontracten. Als het goed is voldoet nu dus ieder franchisecontract aan de Wet Franchise.
Goodwillvergoeding bij einde franchiseovereenkomst
1 minOp 1 januari 2021 is de Wet franchise in werking getreden. De wet is bedoeld om de balans in de franchisesamenwerking te herstellen door franchisenemers meer bescherming te bieden vóór het aangaan van de franchiseovereenkomst, tijdens de looptijd daarvan en bij het einde van de franchiserelatie.
Waarom je jouw intellectuele eigendom moet beschermen
2 minHeb jij jouw intellectuele eigendom al beschermd? Uit Europees onderzoek blijkt dat veel ondernemers deze vraag met ‘nee’ moeten beantwoorden. Minder dan 5 procent van de Nederlandse ondernemers hebben hun merk, vormgeving, model, octrooi of kwekersrecht geregistreerd.
Mag je duurzaamheidsafspraken maken met collega-bedrijven?
2 minDuurzaamheid is een belangrijk thema. Duurzaamheid is goed voor mens, dier en milieu. Bovendien is het behalen van de Europese klimaatdoelen noodzakelijk om ingrijpende klimaatverandering te voorkomen.
Auteursrechtconflict Sonja Bakker: waarom je de creatie van een ander niet zomaar moet delen
2 minIn verschillende media was het te horen en te lezen. Sonja Bakker heeft recepten en foto’s van verschillende foodbloggers overgenomen op haar Instagrampagina.
Milieubewuste of misleidende reclame voor koffie?
2 minEigenlijk is het reclamerecht in de kern heel eenvoudig: je mag niet misleiden. Roep je iets? Zorg dan dat het klopt wat je zegt. Klopt het niet, dan maak je al gauw misleidende reclame en dat is niet toegestaan.
Kun je een aangeboden franchisecontract intrekken?
2 minEen overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding.
Beperkte bescherming beschrijvende handelsnaam
1 minBeschrijvende handelsnamen duiken overal op. Ook franchisegevers maken er gebruik van. Ze kunnen nuttig zijn. Het is goed voor de online vindbaarheid en de consument weet precies waarvoor ze bij jou terecht kunnen. Maar elk voordeel heeft ook zijn nadeel. Voor een beschrijvende handelsnaam geldt namelijk dat het lastiger is om op te treden tegen een concurrent die dezelfde handelsnaam gaat voeren. Zo ondervond ook de franchiseformule VR Arcade.
ACM start onderzoek naar misleidende reclame duurzame producten
2 minDe winkels liggen vol met duurzame producten. Maar zijn deze producten wel echt duurzaam? Uit verschillende onderzoeken blijkt dat dit niet altijd het geval is. Veel bedrijven zetten onjuiste beweringen op hun product om de consument te misleiden hun product te kopen.
Franchisegevers: Controleer gebruik van de formulenaam
2 minHet succes van een franchiseformule staat of valt met de manier waarop de franchisenemers hun onderneming drijven. Lieft met gebruikmaking van de gemeenschappelijke formulenaam. Geen enkele franchisegever wil daarbij continue politieagent spelen. Toch is het belangrijk om de werkwijze van franchisenemers te controleren en niet te volstaan met het geven van alleen instructies. Een verkeerde werkwijze door een franchisenemer kan de franchisegever namelijk worden toegerekend, ook als die laatste daar zelf niet direct bij betrokken is.
De knowhow van de franchiseformule verdient bescherming
3 minKnowhow is (naast de gemeenschappelijke naam) misschien wel één van de meest belangrijke onderdelen van een franchiseformule. Het succes van de formule is namelijk vaak afhankelijk van deze knowhow. De unieke kennis en werkwijze maakt het voor de franchisenemer aantrekkelijk om zich aan te sluiten bij de franchiseformule in plaats van te ondernemen daarbuiten om.
Ben voorzichtig met kritiek op je concurrent
2 minHet aanbod van bouwkundigen is groot. Zij concurreren allen op dezelfde markt. Dan wil het nog wel eens gebeuren dat de ene bouwkundige openlijk en met succes kritiek uit op de concurrent.
De Tony’s lookalike-repen, hoe zit dat juridisch?
1 minSinds gisteren liggen vier opvallende verpakkingen van Tony’s Chocolonely in de winkelschappen. Deze verpakkingen lijken veel op bekende chocoladerepen. Misschien heb je wel twee keer moeten kijken toen je de repen in de winkel zag liggen. Het is geen toeval dat Tony’s kiest voor deze lay-out. Op deze manier wil zij namelijk aandacht vragen voor misstanden in de chocolade-industrie. In deze industrie is illegale kinderarbeid en moderne slavernij nog altijd een probleem.
Duurzame keurmerken – kies zorgvuldig en misleid niet
2 min“Keurmerken groeien sterker dan de markt in 2020“, zo blijkt uit de Monitor Keurmerken Retail. De omzet van producten met duurzame keurmerken steeg namelijk met maar liefst 15%. En dat was een stuk meer dan de omzetstijging van de supermarkten in het algemeen
2020 influencers & reclame
2 minInfluencers zijn niet alleen populair bij hun volgers maar ook bij adverteerders. Influencers hebben namelijk een veel groter bereik dan traditionele media. Tegelijkertijd zijn zij aan veel minder regels en wetten gebonden. Wel zijn er de afgelopen jaren diverse Codes opgesteld, zoals de Social Code of de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing. Hierin wordt aangegeven hoe een Influencer idealiter moet communiceren dat er sprake is van een gesponsorde uiting. Maar het navolgen van deze codes is facultatief en niet afdwingbaar. Om die reden gaan influencers verschillend om met het maken van reclame en is transparantie vaak ver te zoeken. Ik schreef daar al eerder over.
Het beschermen van een idee of concept
2 minHet komt vaker voor dan je denkt. Je hebt een origineel idee bedacht, je ontwikkelt het verder en brengt het op de markt en binnen no time brengt jouw concurrent hetzelfde product op de markt. Dit hoeft niet te gebeuren, je kunt namelijk voorkomen dat iemand met jouw idee aan de haal gaat. Het beschermen van de uitwerking van een concept hoeft namelijk niet zo ingewikkeld te zijn.
Inbreuk op mijn merk. Wat kan ik doen?
2 minStel, je hebt hard gewerkt aan het opbouwen van jouw merk en het bedrijf daaromheen. Dan wil je natuurlijk niet dat iemand jouw merk gebruikt of een teken dat daarop lijkt. Gelukkig kan je diegene erop aanspreken als blijkt hij dat inbreuk maakt op jouw merkenrecht. Wil je weten hoe je dit moet aanpakken? Lees dan verder!